Rola aktywności fizycznej w walce z otyłością i nadwagą

Nadwaga i otyłość stają się nowymi poważnymi chorobami cywilizacyjnymi. Coraz większy odsetek populacji zmaga się z większą ilością kilogramów. Z jednej strony nie powinno to dziwić w erze fast foodów, coraz większego tempa życia i częstszego jedzenia gotowych posiłków. Z drugiej strony w ostatnich latach popularniejsze jest zdrowe odżywianie, chodzenie na siłownię i aktywność fizyczna.
Choć czy aktywność fizyczna ma wpływ na nadwagę?

Nadwaga i otyłość

Światowa Organizacja Zdrowia WHO jako nadwagę i otyłość rozumie nieprawidłową lub nadmierną akumulację tłuszczu, stanowiącą zagrożenie dla zdrowia ludzkiego. Przy czym nadwaga jest stanem występującym przed otyłością.
Obie choroby jednak skupiają się na nadmiernej ilości tłuszczu w organizmie, który niekorzystnie wpływa na funkcjonowanie organów wewnętrznych a przez to całego organizmu.
Według WHO prawie 2,8 miliona osób na świecie umiera z powodu nadwagi lub otyłości. Obie te choroby cywilizacyjne występują powszechnie we wszystkich krajach wysokorozwiniętych.
Problemy z za dużą wagą są przyczyną wielu poważnych chorób, które mogą przyczynić się do znacznego pogorszenia jakości życia jak i jego długości. Zalicza się do nich :

  • choroby układu krążenia, głównie sercowo-naczyniowe jak miażdżyca,
  • zaburzenia mięśniowo-szkieletowe jak zapalenie kości i stawów,
  • niektóre nowotwory,
  • zespół snu z bezdechem,
  • marskość wątroby,
  • zapalenie trzustki,
  • kamica dróg moczowych,
  • zaburzenia płodności,
  • zmiany skórne jak grzybica i wypryski.

Związki aktywności fizycznej z nadwagą

Mówiąc o nadwadze i otyłości częściej wskazuje się na znaczenie zdrowej i zbilansowanej diety. Jednak aktywność fizyczna również nie jest bez znaczenia.
Podczas jednego z badań ogólnopolskich zbadano poziom nadwagi u dzieci w wieku przedszkolnym. Wykazało ono, że wśród tych dzieci, które uczestniczyły w różnych zajęciach ruchowych był znacznie mniejszy poziom dzieci z nadwagą, niż w przypadku dzieci pozostających w domach lub nie biorących udziału w zajęciach z aktywnością ruchową.

Badania potwierdzają również, że najskuteczniejszą metodą ograniczania otyłości wśród społeczeństwa jest stosowanie odpowiedniej diety z równoczesnym zwiększeniem aktywności fizycznej. Regularne ćwiczenia fizyczne skutecznie zmniejszają ilość tkanki tłuszczowej i zastąpieniem jej tkanką mięśniową.

Aktywność fizyczna ma jednak również inne korzyści, wspomagające walkę z otyłością. Można bowiem zauważyć, że regularne ćwiczenia wpływają na dystrybucję tkanki tłuszczowej w organizmie, powodując korzystny typ jej kumulacji.
Na skutek regularnego ruchu dochodzi również do regulacji zaburzeń metabolicznych, które mogą występować przy otyłości i nadwadze. Zauważalna jest również poprawa samopoczucia, obniżenie stężenia insuliny na skutek wzrostu wrażliwości tkanek na tą substancję, obniżenie cholesterolu we krwi i wysiłkowego ciśnienia krwi.

Co zalicza się do aktywności fizycznej?

Aktywność fizyczna, która ma polepszyć jakość naszego życia i zmniejszyć naszą wagę powinna mieć charakter planowy oraz codzienny.
Codzienna aktywność to zwykłe ruchy jakie wykonujemy na co dzień, nie mające charakteru treningu. Jest to więc krzątanie się, sprzątanie, przemieszczanie na przykład chodzenie, spacerowanie, czy jazda na rowerze. Zwiększenie takiej codziennej aktywności istotnie wpływa na zmniejszenie otyłości. Zwłaszcza że duża część osób otyłych nie wie, że każdy dodatkowy ruch czy krok to sposób na zmniejszenie masy ciała.

W przypadku planowanej aktywności fizycznej liczy się tzw. Zasada FITTE, czyli z angielski -ego :

  • Frequency – częstotliwość,
  • Intensity – intensywność,
  • Time – czas,
  • Type – typ,
  • Enjoyment – rodzaj aktywności.

Najłatwiej te zasady przełożyć na zalecenia WHO. Powinno się ćwiczyć 150 minut tygodniowo w formie aerobowej, o umiarkowanej intensywności. Co znaczy “umiarkowana aktywność”? Najłatwiej jest to określić przez regułę Walk and Talk – Chodź i Mów. Umiarkowana intensywność jest więc taka, że można mówić do drugiej osoby w sposób jasny i zrozumiały – bez dyszenia i trudności z oddychaniem.